Ben bugün nereyi gezdim? -Azize Tereza Kilisesi

Azize Tereza Kilisesi, Ankara Altındağ‘da bulunan tarihi bir Katolik kilisesi. Varlığından oldukça geç haberim olduğu için büyük bir utanç yaşamadım değil açıkçası. Ama kapısından içeri girdiğimde de yeni bir yer keşfetmiş olmanın mutluluğu vardı üzerimde.

Kilise binasının önden görünüşü.

Bina yer olarak o kadar tenha ve sapa bir noktada kalıyor ki; Ankara Kalesi’nin surlarının dibinde, Anadolu Medeniyetler Müzesi’ni Çıkrıkçılar Yokuşu’na bağlayan sokakta yer almasına rağmen kimsenin aklına burada bir kilise olabileceği ihtimali gelmiyor. Binanın da turkuaz panjurları ve ahşap kapıları sebebiyle buranın bir ibadethane olduğuna inanamıyorsunuz. Gördüğüm kadarıyla binanın dışında herhangi bir tabela veya sokağın iki ucunda herhangi bir yönlendirme işareti yok. Bir Latin Katolik Kilisesi olduğu ve Fransa’ya bağlı olduğu için binanın tepesinde Fransız bayrağı dalgalanıyor.

Ayin salonunun yan duvarlarında bulunan vitraylar.

Bahçe ve binanın giriş kapısı, geldiğinizi gören kilise görevlisi bir kadın tarafından açılıyor. Kendisi cana yakın birisi. Nereli olduğunu bilmesem de, kırık Türkçesinden hemen yabancı olduğu anlaşılıyor. Sadece salı ve cumartesi günleri saat 14:00’ten 17:00’a kadar ziyaret edebileceğiniz kilisede Çarşamba günleri akşam, Pazar günleri sabahtan ayin yapılmaktaymış. Görevli hanımefendi de katılıp katılamayacağımızı sorduğumda olağanca içtenliğiyle ‘kapımız herkese açık’ dedi.

Her birinde farklı bir aziz ve azize temsil edilmiş.

Ayin salonunun yan duvarlarındaki pencereler vitraylarla süslenmiş. Sayısından tam emin olamasam da yaklaşık 10 adet pencere bulunmakta ve bunların 6 tanesi geçmiş yıllarda İzmir’de bulunan ve artık var olmayan Fransız Koleji’nin şapelinden alınıp getirilmiş. Geri kalanlar ise İtalya’nın Floransa şehrinde imal edilip Türkiye’ye getirilmiş.

Kürsünün arkasındaki duvarda bulunan başka bir vitray. İki yanında da mozaik süslemeler vardı.

Kilise; mermer merdivenleri, ahşap kapıları, salondaki mozaik ve vitraylarıyla adeta bir estetik şölen sunuyor. Eski halini bilmesem de 2002 yılında bir restorasyon geçirdiği hakkında bilgi edindim.

Ayin salonundan çıkarken kapının üstünde yer alan bir İsa betimlemesi.

Birkaç katlı binada sadece giriş katından ikinci kattaki ibadet mekanına çıkan merdivenleri ve ayin salonunu görebiliyorsunuz. Geri kalan kısımlarda her ne varsa gezmek yasakmış.

Giriş katındaki avize.

Bina Cumhuriyet’in ilk yıllarında Fransız büyükelçiliği olarak da kullanılmış ve o tarihten beri Fransızlar için önemli bir bina olma özelliğini korumuş. Esasen sadece onlar için değil, bizim, Türkler için de oldukça önemli bir yapı. Osmanlı döneminde Ankara’da azımsanmayacak derecede Hristiyan ve Yahudi nüfusun yaşadığını biliyoruz. Bu azınlık gruplar her ne kadar farklı bir dine mensup olsalar da, onlar da bizim gibi Anadolu insanlarıydılar ve birçok ortak kültürel ve etnik noktamız vardı. Ne yazık ki 1916 yılında meydana gelen Büyük Ankara Yangını’nda şehrin neredeyse 3’te 1’i kül oldu ve Ankara’nın o güne kadar ulaşmış çoğu tarihi yapısı yerle bir oldu. Özellikle gayrimüslim nüfusun yaşadığı bölgelerin ağır hasar görmesi, Ankara’nın Hristiyan ve Yahudi tarihini neredeyse yok etti. Yangında 7 kilise, 2 cami ve yüzlerce hatta binlerce ev ve dükkanın yandığı kayıt edilmiş. Bir zamanlar Yahudi Mahallesi olarak bilinen bölgeden günümüze sadece artık ziyaret edilemeyen bir Sinagog kalmış. Hristiyan kültüründen bugüne kadar ayakta kalmayı başaran tek sağlam yapı ise bu kilise. Bunun dışında bir de Aziz Klementos Kilisesi adıyla bir kilise kalıntısı kalmış fakat yapı neredeyse tamamen tahrip olduğu için ziyarete kapatılmış.

Ayin salonuna çıkan merdivenler.

Binanın içerisinde bir adet engelli asansörü de mevcut. Yürüyemeyen ziyaretçiler oldukça ince bir davranış olduğunu düşünsem de, binanın dışında merdiven varken içerisine böyle bir şey yapılması absürt geldi. Sanırım bir rampa yapılması da şart.

Kilisenin giriş kapısı.

Son olarak; kilisenin bahçesinde ve etrafında dolaşan, siyah beyaz bir sokak kedisi var. Denk gelirseniz sevmeyi unutmayın. 🙂